Bestrijding eikenprocessierups, hoe doen wij dat?
Ook in 2022 besteden we weer veel aandacht aan de bestrijding van de eikenprocessierups. De eikenprocessierups of eikenprocessievlinder is de naam van een nachtvlinder.
Het leefgebied bestaat uit streken waar eikenbomen groeien. De vlinder is voornamelijk bekend vanwege de rups. De rups is behaard en een deel van de beharing bestaat uit zogenaamde brandharen. Deze worden gebruikt ter verdediging tegen vijanden zoals insectenetende zoogdieren. Als de rupsen of het nest waarin ze zich bevinden wordt verstoord, worden de microscopisch kleine brandharen afgegeven aan de lucht. Deze kunnen hevig irriterende ontstekingsreacties aan huid en slijmvliezen veroorzaken. Als de haren worden ingeademd kan dit in extreme gevallen zelfs levensbedreigend zijn. Ook huisdieren zoals honden en vee kunnen nadelige gevolgen ondervinden als ze in contact komen met de rupsen. De rups wordt daarom als een plaaginsect beschouwd.
Europese subsidie LIFE-project voor Sittard-Geleen
Wij besteden veel aandacht aan de bestrijding van de eikenprocessierups. Sittard-Geleen heeft als enige gemeente in Nederland de subsidie ontvangen voor deelname aan het Europese LIFE-project. Zij subsidiëren o.a. proeflocaties waar natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups worden aangetrokken. Er zijn locaties waar we mezen en een keversoort, de grote poppenrover, bestuderen. Maar er worden ook proefveldjes ingezaaid om de aanwezigheid van sluipwespen en sluipvliegen te stimuleren. Zij leggen namelijk hun eitjes in de rupsen, waarna de larven de rupsen van binnenuit opeten. Op deze manier proberen we de EPR op een natuurlijke manier onder controle te houden.
Tijdpad bestrijding 2022
19 juli
De eerste vlinder van de eikenprocessierups is op 14 juli in de feromoonval Sint-Pietersberg Maastricht gevlogen. De vlucht is dus in volle gang!
6 juli
De nestvorming is voltooid. Naar verwachting zien we deze week de eerste vlinders. Rondom Sittard-Geleen en de overige grotere gemeenten zijn 15 feromoonvallen geplaatst. Deze vallen worden wekelijks bekeken. De feromoonval is een val die gebruikt kan worden voor het waarnemen, tellen en identificeren van de mannelijke eikenprocessievlinders. In de val zit een vrouwelijke lokstof, het feromoon waar de mannelijke eikenprocessievlinders op af komen.
1 juni
De nestvorming is inmiddels in volle gang. Er zijn al diverse nesten gezien in de eikenbomen. De formaten van de nesten verschillen behoorlijk. Er zijn nesten ter grootte van een tennisbal maar er zijn ook grote nesten aangetroffen (zie foto). De nesten die aangetroffen zijn zaten in onbespoten bomen.
16 mei
De rups is verveld van stadium 2 naar stadium 3. Op de foto ziet u de vervellingshuidjes. Naar verwachting vervelt de rups deze week naar stadium 4. Dat is het stadium waarin de rups brandharen krijgt.
11 mei
Dankzij het droge, zonnige weer verloopt de preventieve bestrijding van de eikenprocessierups voorspoedig. Er is weinig wind dus kan de bespuitingsvloeistof zich goed aan de bladeren hechten. De bespuitingen liggen op schema. De rups is inmiddels verveld naar het 3e stadium. Dat betekent dat nog 7-10 dagen beschikbaar zijn om te bespuiten.
2 mei
Vandaag starten de bespuitingen in meerdere gemeenten. Ook in Sittard-Geleen wordt vanaf vandaag gespoten. De weersvooruitzichten zijn gunstig voor het bespuiten. Als het regent kan niet gespoten worden want dan spoelt de vloeistof weg voordat ze haar werk heeft kunnen doen. Op onze zoektocht naar natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups kwam de grote poppenrover in beeld. Een prachtige loopkever:
Deze loopkever is dol op harige rupsen en wordt al in diverse landen ingezet bij de biologische bestrijding van plaagsoorten. In Antwerpen wordt met behulp van 100 kevers en 300 eitjes onderzocht of we de kever in onze regio ook kunnen inzetten om de eikenprocessierups te bestrijden. Dit onderzoek komt mede voort uit onze Europese samenwerking in het LIFE project. De komende weken krijgen de kevers een dieet van eikenprocessierupsen.
25 april
De rupsen zijn nog niet verveld maar wel uit de eipaketten gekropen. Op de foto is dit zichtbaar. Deze eipakketten zitten op takken die in Sittard-Geleen geknipt zijn. Naar verwachting veranderen de rupsen binnen enkele dagen naar het tweede stadium. Het weer is goed en de verwachting is dat de temperaturen stabiel blijven. Dat betekent dat de bladeren in de eikenbomen én de rupsen zich goed ontwikkelen. Binnenkort kan gestart worden met de bespuitingen.
13 april
De eerste rupsen zijn uit de eipakketten gekropen. Op de foto is dit zichtbaar. Deze eipakketten zitten op takken die in Sittard-Geleen geknipt zijn.
24 maart
Het verzamelen van de eipakketten gaat nog even door. Naar verwachting kruipen de eerste rupsen eind volgende week uit de eitjes. De hoge temperaturen versnellen dit proces.
14 maart
In de week van 14 maart zijn eipakketten verzameld om de ontwikkeling van de rups goed te kunnen volgen. Het Kenniscentrum Eikenprocessierups verwacht dat de rupsen in de eerste week van april uit het ei kruipen. De temperatuur speelt een belangrijke rol bij de ontwikkeling van de rups.