Startbijeenkomst Inclusie 21 juni 2019
Op 21 juni vond de startbijeenkomst Lokale Inclusie Agenda plaats, in het Fletcher Wellness-Hotel in Sittard. Inwoners met een beperking, ambtenaren en vertegenwoordigers van belangengroepen gingen hier een hele ochtend (inter)actief met inclusie aan de slag.
Het VN-Verdrag Handicap is belangrijk en goed voor iedereen
Op 14 juli 2016 is in Nederland het VN-Verdrag Handicap in werking getreden. Doel van dit verdrag is het beschermen en waarborgen van de mensenrechten van mensen met een beperking. Zij hebben dezelfde rechten als ieder ander. Zoals het recht om zelfstandig te wonen. Naar school te gaan. Het openbaar vervoer te gebruiken. Te werken. Zelfstandig besluiten te nemen. Alles wat mensen zonder beperking ook kunnen doen. De overheid, dus ook wij als gemeente, moet het verdrag naleven. Ervoor zorgen dat iedereen in de samenleving naar vermogen mee kan doen. Met of zonder beperking. Dat is wat we ‘inclusie’ noemen.
De uitspraak ‘Niets over ons, zonder ons’ nemen wij heel serieus
Alles wat we rond dit onderwerp bedenken en doen, bedenken en doen we daarom samen met mensen met een beperking. Op 21 juni vond de startbijeenkomst Lokale Inclusie Agenda plaats, in het Fletcher Wellness-Hotel in Sittard. Inwoners met een beperking, ambtenaren en vertegenwoordigers van belangengroepen gingen hier een hele ochtend (inter)actief met inclusie aan de slag. In een informele, ontspannen sfeer. Beperkingen leken geen rol te spelen. Iedereen deed enthousiast mee, was een gelijkwaardige gesprekspartner. Het delen van ideeën en ervaringen leverde direct al herkenning en meer begrip voor elkaar op. Plus een lange lijst met punten die de deelnemers belangrijk vinden. “Niets daarvan gaat verloren, we nemen alles mee!”, is de belofte. Om een idee te geven van alles wat besproken is, hieronder enkele reacties van deelnemers.
Ook meedenken over inclusie? Dat kan! Op 20 september en 15 november 2019 worden er vervolgbijeenkomsten georganiseerd. Mail naar Wim Romkens, projectmanager, e-mail adres wim.romkens@sittard-geleen.nl.
Bekijk de foto's van deze dag
Leon Geilen, wethouder gemeente Sittard-Geleen
“In een inclusieve samenleving zijn er geen speciale voorzieningen voor mensen met een beperking”
“Wij willen als Sittard-Geleen een echte inclusieve gemeente zijn. Waar mensen met een beperking precies dezelfde dingen kunnen doen als mensen zonder beperking. ‘Dat kan nu toch ook al?’, hoor je vaak. We hebben scholen voor speciaal onderwijs, woonvormen voor mensen met een beperking of speciale hulp voor mensen die met een rolstoel gebruik maken van het openbaar vervoer. Toch is dit juist het tegenovergestelde van inclusie. In een inclusieve samenleving zijn alle voorzieningen toegankelijk voor iedereen en kan iedereen er zelfstandig gebruik van maken. Niet alleen mensen in een rolstoel maar ook ouders met kleine kinderen worden blij van veel ruimte in een openbaar toilet. Of denk aan ondertiteling. Die is nodig voor doven en slechthorenden, maar maakt het leven voor iedereen gemakkelijker. We moeten met z’n allen meer tussen de oren krijgen dat inclusie iets is waar we niet omheen kunnen. Dat geldt voor onze inwoners maar zeker ook voor de vele medewerkers van de gemeente die hier vandaag aanwezig zijn. Ieders bijdrage is hard nodig. We hebben als gemeente al wat stappen gezet, maar er is nog veel werk aan de winkel. Het gaat dan om drie zaken. Bereikbaarheid: zijn openbare ruimte en openbaar vervoer zo ingericht dat iedereen overal kan komen? Bruikbaarheid: kan iedereen zelfstandig gebruik maken van gebouwen, diensten en voorzieningen? En begrijpelijkheid: is informatie voor iedereen beschikbaar en te begrijpen? Die drie B’s zijn de centrale thema’s. Vandaag en tijdens de vervolgbijeenkomsten in september en november. Maar voor het zover is, willen we ook officieel laten zien dat we allemaal samen actief gaan werken aan de uitvoering van het VN Verdrag Handicap in Sittard-Geleen en de Westelijke Mijnstreek. Daarom ondertekenen de partijen die vandaag aanwezig zijn aan het einde van deze startbijeenkomst het manifest ‘Iedereen doet mee’. Hiermee geven wij aan voorop te willen lopen bij inclusie. Samen met onze buurgemeenten Beek en Stein. Alvast hartelijk dank voor jullie waardevolle inbreng!”
Herman Evers, Commissie Sittard-Geleen Inclusief en WMO-Raad
“Vandaag is een heuglijke dag, we zetten nu echt stappen”
“Een beperking is niet altijd zichtbaar. Die van mij zie je alleen als ik mijn stok bij me heb. Al vijftien jaar behartig ik de belangen van mensen met een beperking. Zodat ze zo zelfstandig mogelijk mee kunnen doen in de maatschappij. Inclusie gaat over ons allemaal. Ik zet mij niet alleen in voor blinden en slechtzienden. Dat kan ik mij vanwege mijn bouwkundige achtergrond ook niet veroorloven. De gemeente controleert alle bouwplannen op veiligheid en stabiliteit. Waarom dan niet ook op toegankelijkheid voor mensen met een beperking? Dat is mijn ideaalbeeld. Op 14 juli 2016 is het VN-Verdrag Gehandicapten door de Nederlandse overheid geratificeerd. Vanaf dat moment zijn wij druk gaan zetten bij de gemeente. Niet alleen om het verdrag na te leven. Maar ook om het in te bedden in de organisatie. Dat heeft lang geduurd. Maar vanaf vorig jaar zetten we stappen. Het ondertekenen van het manifest ‘Iedereen doet mee’ is helemaal geweldig. Wij hebben als Commissie Sittard-Geleen Inclusief (CSGI) gepleit voor samenwerking binnen de regio. Dat nu ook Beek en Stein het manifest ondertekenen, is voor mij het toefje op de taart.”
Maartje van Boekel, Vereniging Nederlandse Gemeenten
“Met de gezamenlijke ondertekening van het manifest behoren Sittard-Geleen, Stein en Beek tot de kopgroep”
“Sittard-Geleen heeft inclusie pas tien maanden geleden op deze manier opgepakt. Als ik dan zie hoe groot de opkomst vandaag is. Hoe mensen met een beperking, van belangenverenigingen en de gemeente met elkaar in gesprek gaan en elkaar begrijpen. Het openingsverhaal van Leon Geilen was duidelijk verinnerlijkt. Een wethouder die het echte inclusiedenken uit wil dragen, daar kun je als gemeente trots op zijn. Je voelt de energie tijdens deze bijeenkomst. Ziet dat er wat ontstaat en dat er kwartjes beginnen te vallen. Dat vind ik mooi. Dit is dé manier om inclusie voor elkaar te krijgen. Twee stapjes vooruit en dan ook weer een stapje achteruit. Want het is wel echt een veranderingsproces waar je als gemeente doorheen gaat. Hier is het duidelijk op gang. Sittard-Geleen, Beek en Stein zijn de eerste gemeenten die het manifest ‘Iedereen doet mee’ samen ondertekenen. Daarmee behoren ze tot de kopgroep van Nederland, direct achter de 25 gemeenten die het manifest samen met ons en ervaringsdeskundigen opgesteld hebben.”
Gerrie Frings en Marij van Bemmel, ervaringsdeskundigen afasiegroep
“Het is gelukt om te vertellen wat voor ons belangrijk is”
“Wij hebben allebei afasie: niet aangeboren hersenletsel waardoor we niet gemakkelijk praten. We komen soms niet op woorden.” “Vroeger werkte ik op de computer, nu kan ik er niets meer mee”, vertelt Gerrie. “De meeste mensen met afasie kunnen ook niet lezen. Wij wel. Toch begrijpen we veel dingen niet meer. Toegankelijkheid is voor ons iets heel anders dan voor mensen in een rolstoel. Dat wilde ik vertellen vandaag. Zodat de gemeente ook iets voor ons kan doen.” “Ons informatie geven kan eigenlijk alleen via persoonlijk contact”, vult Marij aan. “Voor ons is het heel fijn als een medewerker goed luistert en geduld heeft. Praten moet langzaam, in heel eenvoudige taal. Het liefst in een apart kamertje, want geluid leidt erg af.” “Vandaag heeft de gemeente Sittard-Geleen het goed gedaan”, vinden ze. “De sfeer was leuk. Tijdens de werksessies konden wij het goed volgen.” Zó veel informatie. Nu weet Marij het niet meer allemaal. Gerrie: “Maar waar wij voor kwamen, is gelukt. Wij hebben verteld wat voor ons belangrijk is.”
Harrie Vaasen, Commissie Sittard-Geleen Inclusief en WMO-Raad
“Ik prijs mezelf gelukkig met de nadrukkelijke benoeming van inclusie in het coalitieakkoord”
“In 1999 kwam ik plotseling in een rolstoel terecht. Vanaf het begin ben ik heel actief anderen met een beperking gaan helpen. Ik heb ook meegedaan aan de coalitiebesprekingen in Sittard-Geleen. Er is geluisterd. Wethouder Geilen heeft inclusie serieus opgepakt. Ik voel mij vereerd met de nadrukkelijke benoeming van het VN-Verdrag Handicap in het coalitieakkoord. En ik ben blij dat er vandaag zo veel ambtenaren bij zijn die dit op willen pakken. Mijn beperking overkwam mij. Toen pas ontdekte ik hoeveel drempels er in de maatschappij zijn. Zoals de bloembak bovenaan de hellingbaan hier. Ik kon er nog net langs. Maar iemand met een elektrische rolstoel of scootmobiel niet. De bloembak is twee meter verplaatst, zodat we vandaag allemaal naar binnen konden. Dat is bereikbaarheid. Jammer alleen dat deze hellingbaan je eerst verder wegdrijft van de ingang. Had een hoekje gemaakt zodat ook wij rechtstreeks naar binnen kunnen. Voor de lage tafeltjes, speciaal voor rolstoelers, heb ik direct een pluim gegeven. Maar om echt zelfstandig te kunnen zijn, moet er op allerlei terreinen nog veel gebeuren. De gemeente kan dat niet zonder hulp van bedrijven, inwone en zeker ook architecten. Al bij het ontwerpen zou toegankelijkheid voor iedereen een vast uitgangspunt moeten zijn. Daarnaast hoop ik te bereiken dat bij steeds meer mensen de oogkleppen afgaan. Word je bewust van beperkingen in de omgeving en wat die voor anderen betekenen. ‘Iedereen doet mee’ moet een vast begrip worden.”
Albert Goossens, adviseur verkeer gemeente Sittard-Geleen
“Rekening houden met alle verkeersdeelnemers en belangen is niet eenvoudig”
“We zijn in de gemeente Sittard-Geleen in 2009 gestart met een catalogus Ruimtelijke Kwaliteit. Daarin staan richtlijnen voor het ontwerp en de uitvoering van projecten in de openbare ruimte. Die moeten zorgen voor fysieke toegankelijkheid, voor iedereen. Vooral in de drukke binnenstad proberen wij maatwerk te leveren. Een projectleider die hier de openbare ruimte op de schop neemt, moet rekening houden met bijvoorbeeld mensen met een rollator of slechtzienden. Maar andere belangen staan hier vaak haaks op. Denk aan ‘shared space’, iets wat veel stedenbouwkundigen mooi vinden. Een straat heeft dan één niveau voor alle weggebruikers. Er zijn geen stoepen of gescheiden rijbanen. Bomen staan op de gekste plekken. Voor slechtzienden is dat heel lastig. Een ander voorbeeld is het voortuinproject. Inwoners krijgen een stukje openbare ruimte om een eigen tuintje te maken. Waardoor er ineens allemaal plantenbakken bijkomen in de binnenstad. En dan heb ik het nog niet gehad over nieuwe ontwikkelingen als de E-bikes en bredere rollators. Het is een heel gevecht iedereen – ook collega’s - bewust te maken van het belang van een toegankelijke openbare ruimte. Maar dat gevecht blijf ik wel aangaan.”
Bert van den Berg, Commissie Sittard-Geleen Inclusief, Adviesraad Chronisch Zieken en Gehandicapten en Werkgroep Integrale Toegankelijkheid (WIT)
“Niet meedenken over oplossingen is een vorm van discriminatie”
“Mensen kunnen ondanks een beperking volwaardig deelnemen aan de maatschappij. Voor mij is het belangrijk dat dat erkend wordt. Zelf ben ik slechthorend en het liefst zo zelfstandig mogelijk. Vandaag richten wij onze pijlen vooral op de ambtenaren. De mensen die de plannen voorbereiden én de mensen die ze uitvoeren. In het verleden hebben we met wisselend succes contact gehad met de gemeente. Je was altijd afhankelijk van één persoon. Als die vertrok, was de aandacht voor inclusie weer grotendeels weg. Het verheugt mij te zien dat er vandaag zoveel ambtenaren zijn, uit verschillende clusters. Zij moeten zich bewust zijn van de eisen die op ze af komen. Het VN-Verdrag is niet vrijblijvend. Er uitvoering aan geven is een wettelijke plicht. Daarvoor is inbedding in de gemeentelijke organisatie nodig. En langdurig samen optrekken. Wij hebben de Commissie Sittard-Geleen Inclusief opgericht. Daarmee zijn we officieel gesprekspartner van het College van B&W (Burgemeester en Wethouders). Samen en van binnenuit kunnen we grotere ‘stenen’ gooien en meer bereiken.”
Ilse Terpstra, klantcontactcentrum en burgerzaken Gemeente Sittard-Geleen
“We moeten niet denken dat we het wel allemaal wel weten”
“Het Klantcontactcentrum betreft de balie, telefoon, Whatsapp, social media en de pagina’s voor burgers op de website van de gemeente. Wij zijn er voor iedereen. Belangrijk dus, om te weten of iedereen ons wel kan bereiken. En of wij burgers goed bereiken. Natuurlijk weet ik dat wij moeten zorgen voor bereikbaarheid. Maar daarbij denk je toch vaak aan fysieke drempels wegnemen. Dit jaar hebben we bijvoorbeeld veel aandacht besteed aan het toegankelijk maken van onze stembureaus. Helaas lukte dat niet altijd. Vandaag werd duidelijk waar het allemaal nog meer om gaat bij inclusie. Dat je internetpagina’s moet laten voorlezen. En dat dat niet mogelijk is bij pdf-bestanden. Daar staan er volgens mij best veel van op onze site… Ook wat ik over afasie hoorde, was een eyeopener. Weten de mensen in mijn team wat dat is en betekent? We moeten ons bewust zijn van beperkingen die burgers kunnen hebben. En leren hoe we daar het beste mee om kunnen gaan. Durf het ook te zeggen als je het níet weet. Of als we iets níet kunnen oppakken. Heel goed dat spreekster Margriet van Kampenhout dat zei: ‘Je moet als gemeente altijd keuzes maken’. En die ook goed uitleggen. Het zou mij pijn doen als mensen zich niet gezien of gehoord voelen.”
Corinna Sipkema, Commissie Sittard-Geleen Inclusief, WMO-raad, begeleider groepen voor mensen met niet-aangeboren hersenletsel en afasie
“Ik ben vooral doorgeefluik, zodat deze mensen ook gehoord worden”
“Als logopediste en afasietherapeut heb ik veel gewerkt met mensen met niet-aangeboren hersenletsel. Nog altijd begeleid ik lotgenotengroepen. Ik ben ook aangesloten bij de klankbordgroep Niet-aangeboren Hersenletsel Limburg, waarin ervaringsdeskundigen hun verhaal delen. Het zijn jonge en oude mensen, met heel verschillende problematiek. In de Commissie Sittard-Geleen Inclusief ben ik vooral doorgeefluik. Wat ik hoor, in het Breincafé of de groepen, neem ik mee. Voor vandaag stonden wij erop veel ervaringsdeskundigen uit te nodigen. Vraag degenen die het raakt waaraan ze behoefte hebben. Anders ga je als gemeente mooie dingen bedenken waar mensen niet op zitten te wachten. Drempels weghalen is belangrijk. Maar als je moeilijk uit je woorden komt, is het enige wat je vraagt een beetje geduld en begrip. Bijvoorbeeld voor het feit dat je je even terugtrekt in de pauze, omdat je doodmoe bent. Goede communicatie is heel belangrijk. We zijn bezig de folders van de gemeente begrijpelijk te maken. Check ook in een gesprek of de ander je begrijpt. Praat duidelijk en niet te snel. Zo help je iemand volwaardig mee te doen.”
Remco van Rijt, adviseur online communicatie gemeente Sittard-Geleen
“We zijn druk bezig alle online drempels weg te halen”
“Het is goed dat we met elkaar in gesprek blijven. Dat kwam voor mij heel sterk uit deze bijeenkomst naar voren. Want als je elkaar wilt begrijpen, moet je dezelfde taal spreken. Elkaars standpunten en wensen leren kennen. Kortom: een relatie met elkaar opbouwen. Deze startbijeenkomst was daarvoor een heel prettige aftrap. Fijn om te zien dat er veel collega’s waren. Dat het ook bij de gemeente echt leeft. Ik vond het ook belangrijk om erbij te zijn. Want ik ben verantwoordelijk voor de digitale toegankelijkheid. Een onderwerp dat in de uitnodiging niet veel aandacht kreeg, maar tijdens de werksessies juist vaak genoemd is. Zelf heb ik meegepraat over begrijpelijkheid. Teksten op de website moeten eenvoudiger, bijvoorbeeld. Ook met een beperking moet je gewoon alles digitaal met de gemeente kunnen regelen. Dit jaar zijn we heel bewust bezig alle online drempels weg te halen. Het College van B&W ondertekent hiervoor binnenkort een digitale toegankelijkheidsverklaring. Maar niet iedereen kan overweg met de computer. Ook dat kwam in de werksessie aan bod. En nemen we mee. Niet alles hoeft digitaal.
Het Manifest ‘Iedereen doet mee’
In het Manifest dat wij samen met de gemeenten Beek en Stein en ervaringsdeskundigen uit de drie gemeenten op 21 juni ondertekend hebben, staat dat wij de uitspraak ‘Niets over ons, zonder ons’ heel serieus nemen. Maar ook dat wij ervoor staan dat iedereen gelijkwaardig is. Waarbij wij de verschillen tussen mensen juist waarderen. ‘Iedereen doet mee’ betekent voor ons ook dat mensen keuzes hebben. Iedereen doet mee voor zover hij dat kan en ook wil. Verder staat er in het manifest wat wij gaan doen en wat wij willen bereiken. Dat is een echte inclusieve gemeente zijn. Door ondertekening laten wij onze inwoners zien dat wij hieraan werken, hierin willen leren en de doelen van het VN-Verdrag stap voor stap waarmaken.
Volg ons