Referendum

In de gemeente Sittard-Geleen is het mogelijk om een raadgevend referendum te houden. Dit betekent dat inwoners van Sittard-Geleen door het uitbrengen van hun stem een advies kunnen geven over een besluit van de gemeenteraad. Ze kunnen voor of tegen het besluit stemmen.

Dit advies is raadgevend, wat betekent dat de raad wettelijk niet verplicht is het advies van de burgers op te volgen. De raad zal echter goede redenen moeten hebben om niet naar het advies van de burgers te luisteren. Want de raad zit er immers voor de burgers! De raad kan ook op eigen initiatief besluiten om een referendum te houden en de burgers vragen om een advies.

Wilt u dat er een referendum komt? Dan ligt het initiatief bij u. Uw onderwerp moet aan de voorwaarden voldoen en niet onder de uitzonderingen vallen.

Referendumcommissie

Allereerst maakt u een afspraak met de referendumcommissie. Deze commissie adviseert initiatiefnemer(s) van een referendum over de procedure en de voorlopige vraagstelling die wordt gebruikt voor het inleidend verzoek. De referendumcommissie helpt u derhalve op weg bij uw referendumverzoek.

U kunt de referendumcommissie bereiken door een email te sturen naar nicolle.bisschoff@sittard-geleen.nl. U leest hieronder meer over de referendumcommissie.

Voorwaarden

Een referendum moet voldoen aan de volgende voorwaarden:
•   Het onderwerp moet een voorgenomen besluit van de raad zijn. De besluiten van de raad staan in de raadsagenda die te raadplegen is op de website.
•   Initiatiefnemers zijn inwoners van Sittard-Geleen die mogen stemmen voor de gemeenteraad.
•   Voor een referendum moeten initiatiefnemers ondersteuningsverklaringen verzamelen. Niet iedereen mag een ondersteuningsverklaring geven. Alleen steunverklaringen van inwoners die mogen stemmen bij de verkiezingen voor de gemeenteraad van Sittard-Geleen zijn geldig.

U kunt niet over elk raadsbesluit een referendum aanvragen. Een referendum over de salarissen en regels voor ambtenaren, de begroting of de prijzen en belastingen van de gemeente is bijvoorbeeld niet mogelijk. Voor alle uitzonderingen kunt u in de referendumverordening kijken.

Twee fases

Het aanvragen van een referendum gebeurt in twee fases. Bij elke fase moeten inwoners ondersteuningsverklaringen inleveren. Met die verklaringen laat u zien dat genoeg inwoners van Sittard-Geleen het onderwerp van het referendum belangrijk vinden.

Fase 1 Inleidend verzoek

Nadat u met de referendumcommissie heeft gesproken kunt u een inleidend verzoek indienen bij de voorzitter van de gemeenteraad. Dat kan tot uiterlijk zeven dagen voor de raadsvergadering waarin het ontwerp-raadsbesluit wordt besproken.
Bij dit verzoek dient u ondersteuningsverklaringen voegen. Een inleidend verzoek moet door 1000 kiesgerechtigden van de laatstgehouden gemeenteraadsverkiezingen ondersteund worden. 100 van deze kiesgerechtigden die het inleidende verzoek willen steunen dienen naar het gemeentehuis te komen om daar de ondersteuningsverklaring te tekenen.

De voorzitter van de raad controleert de ondersteuningsverklaringen. De raad beslist vervolgens of het inleidend verzoek wordt ingewilligd. De raad kan die beslissing één keer verdagen tot de eerstvolgende raadsvergadering.

Fase 2 Definitief verzoek

Als de raad heeft besloten dat het inleidend verzoek kan worden ingewilligd, kunt u een definitief verzoek indienen.
Dit moet gebeuren binnen 6 weken na de bekendmaking van de goedkeuring van het inleidend verzoek. Het definitief verzoek moet ondersteund worden met ondersteuningsverklaringen van 3000 kiesgerechtigden. De 1000 ondersteuningsverklaringen voor het inleidend verzoek tellen hierbij mee. Ook het definitief verzoek dient u in bij de voorzitter van de gemeenteraad.

Vraagstelling en datum

Als ook het definitief verzoek door de gemeenteraad is goedgekeurd kan het referendum plaats vinden. De raad stelt de vraagstelling vast van het referendum en bepaalt de dag waarop het referendum plaats gaat vinden. Het referendum dient uiterlijk vier maanden na goedkeuring van het definitief verzoek plaats te vinden. De raad kan deze termijn met twee maanden verlengen om de stemming te combineren met een reguliere verkiezing of om te voorkomen dat de stemming in een schoolvakantie voor het basis- en voortgezet onderwijs valt die voor de regio is aangewezen.

Subsidie

Als er een referendum kan worden gehouden is het mogelijk om subsidie aan te vragen bij het college van burgemeester en wethouders. Deze subsidie is bedoeld voor activiteiten ter ondersteuning van het publieke debat en de meningsvorming over het onderwerp van het referendum. De subsidie wordt verstrekt aan collectieven van ten minste zes kiesgerechtigde inwoners en aan rechtspersonen.

Organisatie

De organisatie van het referendum gebeurt door de gemeente. Degene die het initiatief heeft genomen, staat hier buiten. De referendumcommissie bewaakt het proces rond het referendum.

Uitslag

De uitslag van het referendum gaat als belangrijk advies naar de gemeenteraad. De uitslag is niet bindend, dus de gemeenteraad is niet verplicht de uitslag te volgen. Een referendum kan ertoe leiden dat het raadsbesluit waarover het referendum ging, niet doorgaat. Maar het kan dus ook zijn dat het besluit gewoon wordt uitgevoerd.

Referendumverordening

De regels en mogelijkheden voor het referendum staan in de referendumverordening van 2020. Wilt u een referendum organiseren? Lees dan vooral ook de verordening door. Download de brochure over het referendum (pdf, 386kB).

De referendumcommissie

De gemeenteraad van Sittard-Geleen heeft een referendumcommissie ingesteld. Deze commissie bestaat uit drie personen die niet voor de gemeente Sittard-Geleen werken en is onafhankelijk. De referendumcommissie heeft diverse adviserende taken. Daarnaast houdt ze toezicht op het gehele referendumproces. Zij kan gevraagd en ongevraagd advies geven.
Een van de belangrijkste taken van de commissie is de advisering van de initiatiefnemer(s) van een referendum over de procedure en de voorlopige vraagstelling die wordt gebruikt voor het inleidend verzoek. De referendumcommissie kan u derhalve op weg helpen bij uw referendumverzoek.

Leden

De heer mr. Loek Janssen uit Linne
Mevrouw mr. Cass Kamp uit Herten
De heer mr. drs. Harrie Van Beers uit Heerlen

Lees meer over de leden van de referendumcommissie.

Andere mogelijkheden van burgerparticipatie

Het referendum is een van de mogelijkheden om uw mening onder de aandacht te brengen van de gemeenteraad. Wat is nog meer mogelijk?

U kunt gebruikmaken van het inspreekrecht tijdens de Rondes.
Aanmeldingen bij de raadsgriffie: tel. (046) 4778699 of via het e-mailadres: raadsgriffie@sittard-geleen.nl.
U kunt een presentatie houden voor de gemeenteraad of een gesprek met de gemeenteraad aanvragen. Dit wordt gepland op “het Plein”.
Dit vindt plaats voor de Rondes op de donderdag. Aanmeldingen bij de raadsgriffie: tel. (046) 4778699 of via het e-mailadres: raadsgriffie@sittard-geleen.nl.
Als u een onderwerp hebt dat u graag op de raadsagenda wilt hebben, kunt u met een burgerinitiatief komen. Dat houdt in dat u de gemeenteraad een verzoek doet, voorzien van voldoende handtekeningen, om een onderwerp te behandelen. Voor meer informatie over het burgerinitiatief kunt u terecht bij de raadsgriffie tel. (046) 4778506 of via het e-mailadres: raadsgriffie@sittard-geleen.nl.
Natuurlijk kunt u ook altijd uw vertegenwoordiger in de gemeenteraad aanspreken, een brief naar de gemeenteraad schrijven óf gebruikmaken van het spreekuur van wethouders (nadere informatie op www.sittard-geleen.nl).